Oznakowanie i certyfikacja wina – jakie normy musisz spełnić?

Etykieta na butelce wina to najlepszy sposób na wyróżnienie swojej marki wśród innych win na półce sklepowej lub w sklepie online. Warto więc zadbać o to, aby była estetyczna, oryginalna i przyciągała uwagę. Jednak zadaniem etykiety jest także dostarczenie konsumentowi najważniejszych informacji na temat trunku, a także zapewnienie zgodności z przepisami prawnymi dotyczącymi obrotu produktami winiarskimi.

Obowiązkowe informacje na etykiecie wina

Przepisy UE i krajowe nakładają na producentów obowiązek umieszczania na etykiecie wina konkretnych informacji. Są one niezbędne, by produkt mógł zostać dopuszczony do sprzedaży na rynku.

Kategoria produktu – informacja o rodzaju wina, np. „wino”, „wino musujące”, „wino likierowe” czy „wino półwytrawne”.

• Zawartość alkoholu – wyrażona w procentach objętościowych, np. „alk. 18% obj.”. Musi być podana w sposób czytelny i niebudzący wątpliwości.
• Pojemność butelki – wskazana w mililitrach lub litrach (np. „500 ml”).
• Miejsce produkcji – informacja o kraju lub regionie, w którym wino zostało wyprodukowane. W przypadku win certyfikowanych ważne jest podanie dokładnej lokalizacji.
• Producent lub podmiot butelkujący – nazwa firmy lub osoby fizycznej odpowiedzialnej za produkt, wraz z adresem.
• Numer partii – unikalny identyfikator pozwalający na śledzenie partii produkcyjnej.
• Alergeny – obowiązkowa informacja o obecności siarczynów lub innych substancji mogących powodować reakcje alergiczne, jeśli ich stężenie przekracza 10 mg/l.
• Chroniona Nazwa Pochodzenia (ChNP) lub Chronione Oznaczenie Geograficzne (ChOG) – jeśli wino spełnia kryteria określone dla tych oznaczeń.
• Zawartość cukru – obowiązkowa dla win musujących, np.  (0-4 g/l cukru), „półsłodkie” (30-45 g/l).
• Wartość odżywcza – od 2023 roku obowiązkowe jest podanie wartości energetycznej na etykiecie (np. „85 kcal/100 ml”), a pełna tabela wartości odżywczych może być dostępna online poprzez kod QR.

Dobrowolne informacje na etykiecie wina

Na etykietach win producenci mogą umieszczać dobrowolne informacje, które pomagają lepiej zaprezentować produkt konsumentowi. Należą do nich takie dane jak rocznik, jeśli co najmniej 85% winogron pochodzi z danego roku, oraz odmiana winorośli, gdy przynajmniej 85% wina stanowi jedna odmiana. Można także wskazać metody produkcji lub opisy sensoryczne, czyli krótkie informacje o smaku i aromacie wina, Dodatkowo, jeśli trunek zdobył nagrody w oficjalnych konkursach, mogą one zostać uwzględnione na etykiecie, pod warunkiem, że są one odpowiednio udokumentowane.

Symbolika etykiet win – jak interpretować oznakowanie wina?

Etykieta wina to najprostsza droga do poznania jego pochodzenia, stylu i jakości. Nazwa wina może odnosić się do szczepu winogron, jak Chardonnay czy Merlot, regionu produkcji, np. Bordeaux we Francji, Rioja w Hiszpanii czy Chianti we Włoszech, lub być unikalnym oznaczeniem nadanym przez winiarza. Region produkcji ma ogromne znaczenie, ponieważ wina z Burgundii, znane z eleganckiego Pinot Noir, będą się różnić od pełnych i intensywnych win z Toskanii, opartych na Sangiovese. 

Stopień wytrawności także jest istotną wskazówką dla konsumenta, dlatego warto znać najważniejsza oznaczenia: 

• Angielski – „Dry” oznacza wino wytrawne, „semi-dry” półwytrawne, a „sweet” słodkie.
• Francuski – wytrawne wino to signifie vin sec, półwytrawne można przetłumaczyć jako signifie demi-sec, et, a słodkie – signifie doux.
• Hiszpański – wytrawne wino możemy znaleźć pod nazwą significa vino seco, półwytrawne to inaczej significa semiseco y, natomiast słodkie to significa dulce.
• Włoski – wino wytrawne to inaczej significa vino secco, półwytrwne to significa semi-secco e, a słodkie to significa dolce.
• Niemiecki – wytrawne wino dostępne może być pod nazwą bedeutet trockener Wein, półwytrawne smaki to inaczej bedeutet halbtrocken und, a słodkie propozycje tłumaczone są jako bedeutet süß.
• Portugalski – wytrawne wino można znaleźć pod nazwą significa vinho seco, półwytrawne pod significa meio-seco e, a słodkie to significa doce.

Rocznik informuje o roku zbioru winogron i ma szczególne znaczenie w regionach, gdzie warunki pogodowe wpływają na jakość wina, np. w Szampanii, gdzie niektóre roczniki są wyjątkowo cenione. Metoda produkcji także bywa zaznaczona, np. „oak-aged” (starzone w beczce), co często spotyka się w winach z Bordeaux, czy „organic” – oznaczające ekologiczne podejście do uprawy i produkcji. Dodatkowo, w wielu krajach obowiązują systemy klasyfikacji jakości, jak francuskie „AOC”, włoskie „DOCG” czy hiszpańskie „DO”, które gwarantują określone standardy.

Certyfikacja wina spoza Unii Europejskiej – jak ją uzyskać?

Aby wino mogło uzyskać certyfikat jakości, musi spełniać określone normy produkcyjne i przejść szereg kontroli. Najważniejsze czynności, które musisz wziąć pod uwagę to:

• Złożenie wniosku – producent składa wniosek do wojewódzkiego inspektora JHARS (Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych) odpowiedniego dla miejsca wyrobu wina.
• Kontrola uprawy winorośli – Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa sprawdza, czy winogrona pochodzą z zatwierdzonych odmian.
• Weryfikacja procesu produkcji – Inspekcja JHARS ocenia zgodność procesu wyrobu wina z dokumentacją i wymaganymi normami, w tym rocznik oraz odmianę winorośli.
• Decyzja o certyfikacji – po pozytywnej kontroli inspektor JHARS wydaje certyfikat lub numer identyfikacyjny.
• Rodzaje certyfikacji – w zależności od wniosku, certyfikacja może dotyczyć rocznika, odmiany winorośli lub obu tych elementów.

Wina mogą również uzyskać oznaczenia Chronionej Nazwy Pochodzenia (ChNP) lub Chronionego Oznaczenia Geograficznego (ChOG), jeśli spełniają unijne normy dotyczące jakości i pochodzenia.

Warto wspomnieć, że w Unii Europejskiej certyfikaty wyrabiają producenci.

Etykieta wina a certyfikacja

Etykieta wina i jego certyfikacja to dwa różne, choć powiązane ze sobą elementy. Etykieta to wizytówka wina, zawierająca podstawowe informacje, które wymienione zostały w powyższej części artykułu. Certyfikacja natomiast to formalne potwierdzenie, że wino spełnia określone standardy, np. ekologiczne (EU Organic, Demeter) lub geograficzne (AOC, DOC, DOCG). 

Choć certyfikaty mogą pojawiać się na etykiecie jako dodatkowe oznaczenia, sama etykieta nie zawsze świadczy o certyfikacji. Coraz częściej jednak producenci decydują się na zdobywanie prestiżowych znaków jakości, ponieważ pomagają one wyróżnić wino na tle konkurencji i budują zaufanie konsumentów. Współczesne trendy wskazują na rosnące znaczenie certyfikatów związanych ze zrównoważonym rozwojem, jak Bee Friendly czy WADA, które podkreślają dbałość o ekologię i społeczności lokalne.

Nowoczesne trendy w etykietowaniu win

Dynamiczny rozwój technologii i wzrost świadomości konsumentów prowadzą do pojawienia się nowych trendów w oznakowaniu win.

• Kody QR – coraz więcej producentów umieszcza na etykietach kody QR, które przekierowują do stron internetowych zawierających szczegółowe informacje o winie, jego pochodzeniu, wartościach odżywczych czy sposobie produkcji.
• Etykiety ekologiczne – wina organiczne i biodynamiczne wyróżniają się specjalnymi oznaczeniami potwierdzającymi ich zgodność z normami ekologicznymi (np. logo zielonego liścia UE).
• Minimalistyczne i nowoczesne projekty – coraz więcej producentów odchodzi od klasycznych, bogato zdobionych etykiet na rzecz prostych i eleganckich form graficznych.
• Przejrzystość i edukacja konsumenta – nowe regulacje zmierzają do większej przejrzystości składu wina, dlatego coraz częściej etykiety zawierają bardziej szczegółowe informacje na temat składników, metod produkcji oraz wpływu na zdrowie.

To również może Cię zainteresować:

• Najczęstsze błędy przy imporcie wina i jak ich unikać
• Koncesja na import alkoholu – jak ją uzyskać i jakie są wymagania?
• Import wina – czy to się opłaca i jakie są koszty?